Bà Chủ tọa khách quan: Anh bạn phóng viên chuyên về mảng pháp lý quen biết tôi qua các bài báo tôi được đăng, quen bà chủ tọa phiên tòa ghé tai tôi cho biết bà đã nắm được một số bản nhận tội của tôi trước Công An Hòa Hưng. Hàng trăm bản khai tôi không nhớ nổi lỡ lời ở bản nào. Nhưng may cho tôi ngay buổi sáng hôm khai mạc phiên sơ thẩm, công tố viên mới đọc bản luận tội dài 248 trang (phải đọc hai ngày mới xong) Đài phát thanh BBC của Anh gọi điện thọai tới nhà tôi mới tời nói chuyện. Buổi trưa về nhà ăn cơm, nhà tôi nói lại, tôi gọi theo số điện thọai đã cho BBC. Môt người tự xưng là Nguyễn mới tôi noi chuyện về tình hình tiền tệ và ngân hàng ở Việt Nam để ghi âm lại cho đài và đổi lại anh ta để nghị tôi cung cấp thông tin của phiên tòa. Tôi có người bạn thân là Ngô Hải đã cho tôi biết vế thái độ cắt sén sai sự thật của đài ABC, cụ thể là anh Hải bị đài BBC đưa tin là đã tuyên bố: “ Việt Nam sẽ cổ phấn hóa tất cá các doanh nghiệp nhà nước”. Việc đến tai đồng chí Đỗ Mười, khi đó là chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. đồng chí điện hỏi ngay đồng chí Đòan Duy Thành, chủ tịch phòng thương mại và công nghiệp và hỏi ngay tại sao lại để thư ký Ngô Hải nói bậy như vậy. Anh Ngô Hải tưng ngay ra câu nói đo trong biên bản họp viết đầy đủ là “Sẻ cổ phần hóa tất cà doanh nghiệp quốc doanh trừ các doanh nghiệp chủ chốt như Điện nước Bưu chính” vế trừ đi đã bị BBC cắt sén.
Nhớ kinh nghiệm của anh Ngô Hải tôi đã hõan binh bằng cách phải chờ hỏi luật sư của tôi đã. Tôi theo số điện thoại nhà tôi ghi lại, gọi cho BBC, người bên đầu dây xưng tên là Nguyễn đề nghị tôi làm công việc đưa tin về phiên tòa và có bài bình luận nói về tình hình tiền tệ và ngân hàng Việt Nam vì biết tôi là cộng tác viên báo chí có uy tín ở Việt Nam về mảng đề tài này và được một số báo của Việt Kiều ở một số nước Châu Âu biết đến. Ông ta nói tôi có thể bình luận ngay ông sẽ nối máy ghi âm và làm việc ngay. Tôi chối từ khéo là vì bận rộn với phiên tòa nên không thể bình luận ngay được. Ông ta hẹn tôi đến ngày hôm sau. Tôi viết thư ngay cho ông Trần Bạch Đằng và nói nhà tôi đem đến ngay nhà riêng của ông vào buổi chiều để xin ý kiến. Ông Trần Bạch Đằng khuyên tôi báo cáo ngay tình hình với chủ tọa phiên tòa. Sáng hôm sau đến, tôi gặp ngay thư ký đưa báo cáo. Giờ giải lao tôi được thư ký báo gặp ngay chủ tọa, và tôi được lời khuyên nên từ chối viện cơ luật sư khuyên như vậy. Thư ký mấy lần nói: “ thật là chuyện lạ thường, chuyện lạ thường”. Về sau tôi mới biết tòa án không mời luật sư nước ngoài đòi tham dự để bảo vệ các ngân hàng nước ngoài bên bị hại và tất nhiên cũng không để phóng viên bên ngoài tham dự, nên họ rủ rê tôi, tưởng tôi hám danh sẽ moi tin cho họ. Hôm sau BBCdiện thọai hỏi lại, tôi trả lời ngay là hai luật sư của tôi đều khuyên không nhận lời được. Sau này tôi mới biết lá tòa có chủ trương không tiếp nhận phóng viên báo chi nước ngòai để tránh chuyện các ngân hàng nước ngòai nhờ phóng viên đòi nợ Ngân hàng Việt hoa tiền nợ về hàng hóa nhập khẩu đã nhận của các hảng nước ngòai qua các thư tín dụng (L/C) trả chậm, vượt qua khả năng tài chính của Ngân hàng Việt Hoa.
Qua cuộc nói chuyện này chủ tọa phiên tòa đã biết rõ các bài báo của tôi tuy chỉ đăng ở các báo trong nước đài BBC đã nắm được. Có lẽ vì vậy chủ tọa đã chú ý hơn những lòi khai của tôi. Truớc những lời hỏi hiền hòa và có tình có lý của bà chủ tọa có thân hình thanh nhã, tôi trình bầy những chứng cớ mà ông Trần Tuấn Tài đã che dấu tôi:
* như ông ta chỉ đạo cho trưởng phòng thanh tóan Nguyễn Văn Minh lập hai chế độ báo cáo về thanh tóan quốc tế:
- “Bản công khai” làm như hiện nay…
- “Bản thực tế”ghi tên là Baun Thauo là sao lại bản thực tế, nhưng nhũng số mượn của nơi khác thì ghi trên nền . để dễ nhớ …
* như ông ta đã qua 9 biên bản họp Hội đồng Quản trị Ngân hàng Việt hoa tỏ ý định muốn lọai bỏ tôi vì có ý kiến đối chọi với việc mở L/C trả chậm và cuối cùng đến tháng 10/1996 ông Lâm Tư Quang, Phó chủ tịch, là giám đốc của xí nghiệp Cầu Tre, thủ trưởng của ông Tài khi ông ta là nhân viên của xí nghiệp này (trước khi mở Ngân hàng Việt Hoa) đã gặp tôi nói tôi cần từ chức Tổng giám đốc ngay trong tháng 10. Tôi đã phản đối lại, hỏi vì khuyết điểm gì của tôi mà yêu cầu từ chức trong vóng 10 ngày như vậy. Ông Tư Quang không thuyết phục được tôi nên đến thàng 11/1996 ông Tài trực tiếp nói chuyện với tôi, nói rằng HĐQT chấp nhận tôi vì lời giới thiệu của ông. Tôi nghĩ người ta là chủ tịch đã nói như vậy có níu kéo chức vụ Tổng giám đốc cũng không thể làm việc được nên tôi thảo đơn từ chức. Tôi chỉ đề nghị làm thêm tháng 12 để làm công việc bàn giao cũng như hòan tất các việc làm dang dở.
Tôi về nghỉ cuối tháng 12/1996 thì ông Tài chết tháng 1/1997 và ngân hàng nhà nước TPHCM có công văn kêu tôi ra tiếp tục làm Tổng gíam đốc để góp phần ngăn việc khách hàng đến rút tiền gửi ồ ạt có thể lây lan thành vỡ nợ giây chuyền tới các ngân hàng khác. Chính thời gian này đã tạo điều kiện cho tôi tiếp cận tiếp cận các biên bản họp HĐQT, các tài liệu kiểm kê ở phòng làm việc của ông Tài và tôi mới hiểu ra ông Tài đẩy tôi đi vì tháng 12 có cuộc kiểm tra mà nếu tôi tham dự sẽ lộ ra đường giây lập qũy đen của ông Tài. Trong biên bản thanh tra tháng 3/1996 có ghi rõ tài sản thế chấp của công ty Ladfeco Long An chỉ có 6.367.458 USD. Đòan kiêm tra tháng 11/96 dùng biên bản này để làm việc. Nếu tôi tham dự sẽ phát hiện ngay việc lập qũy đen của ông Tài ngay khi ông ta còn sống vì theo báo cáo của Phòng thanh tóan Quốc tế gửi cho tôi con số này là 31 triệu USD. Hai con sô khác biệt này là bằng chứng của chế độ hai báo cáo nói trên, tôi thấy ra sẽ khui ra con đường gùi hàng hóa thế chấp cho các L/C được ông Tài giao cho công ty Ladfeco bán lấy tiền nhập vào qũy đen với hoa hồng là 2,5% trên doanh số bán được.
Chứng cớ này tôi đã khai trước tòa sơ thầm cùng với mẫu hai báo cáo “ bản công khai” và “bản thực tế” mà Nguyễn Văn Minh đã làm. Nge xong, bà chủ tọa đã nói ngay là: “Vậy là bị cáo đã bị ông Tài lừa gạt”. Tiếp theo tôi đã trình bày những biên bản họp HĐQT mà ông Tài đã đề xuất ép tôi phải từ chức TGĐ. Nếu nói tôi là đồng phạm với ông Tài là không đúng vì đuổi người đồng phạm đi chắc chắn là anh ta sẽ tố cáo trước luật pháp để thóat tội. Bà chủ tọa đã tóm lại một câu là “ Bị cáo đã bị ông Tài bàn bạc kế họach và thực sự đã lọai khỏi chức vụ TGĐ”. Tôi liền “ Dạ đúng” và khai tiếp về những việc đòan thanh, kiểm tra của ngân hàng nhà nước TPHCM đã tiếp tay cho ông Tài dấu những sai phạm về lập qũy đen khi được ưu đãi du lịch ở Đà Lạt với danh nghĩa thanh tra chi nhánh này trước mọi chi nhánh khác có quy mô họat động gấp 3 – 5 lần chi nhánh này và tổng kinh phí tiếp tân tới 15.000.000đ. Thành viên đòan thanh, kiểm tra này còn được thanh tóan bữa ăn trưa khỏang 1.300.000đ /tháng mà người ký là bảo vệ của Ngân hàng Việt hoa.
Ông đại diện của Viện kiểm sát không cho tôi đọc chứng cứ trước tòa:
Khi tôi khai đã cùng ông Tài ký, gửi công văn số 143/VT-VHNH ngày 25/3/96 lên Thống Đốc ngân hàng nhà nước Việt Nam v/v xin phép thực hiện doanh số mở L/C năm 1996 là 100 triệu USD. Vụ trưởng Vụ Tín dụng NHTW đã trả lời tại công văn 44/CV-TD1 là:
- Các ngân hàng căn cứ vào số vốn được phép sử dụng về kinh doanh để dự kiến số tiền cụ thể đưa vào qũy bảo lãnh và tái bảo lãnh: quy ra ngọai tệ của mình dưới đây gỏi chung: Tổng qũy bảo lãnh và tái bảo lãnh…
Như vậy là ông Tài đã chi đậm cho Vụ trưởng Vụ Tín dụng NHTW để ông này vẩn giải thích theo văn bản cũ là quyết định số 73/QĐ-NH14 ngày 21/2/1994 không khống chế một L/C trả chậm chỉ được mở tối đa bằng 10% vốn tự có của NHCP. Ông Dương xuân Hòa trưởng phòng Hành chính NHVH đã che dấu tôi quyết định số 263-QĐ/NH14 ngày 19/9/1995 bằng cách không gửi cho tôi văn bản này. Năm 1997 khi trở về làm lại TGD( NHVH tôi đã hỏi ông Hòa tại sao lại làm thế? Ông nói vì lệnh của ông Tài ông ta không thề làm trái được. Tôi đã ghi âm lại nhưng suốt phiên tòa tôi đã quên không sử dụng băng ghi âm này để minh oan cho việc tôi không dùng quyết định này để ngăn ông Tài mở L/C tới vài triệu USD/cái để lập qũy đen. Vì vậy tôi chỉ dùng được công văn 143/VT-VHNH trình lên NHTW và công văn 44/CV-TD1 của Vụ Tin dụng trả lời sai để khai trước tòa. Công tố viên đã ngăn lại không cho tôi đọc chứng cứ này trước tòa với lý do không vững vàn là “tôi đã có công văn này anh không cần đọc”. Như vậy là một chứng cứ gỡ tôi cho tôi đã bị bỏ qua trái với luật tố tụng hình sự.